از کدو حلوایی پرخاصیت بدانید!
کدو حلوایی منبع غنی بتاکاروتن است و رنگ نارنجی آن به دلیل وجود همین ماده است که پیش‌ساز ویتامین A بوده و بدن را از حمله رادیکالهای آزاد و اثر تخریبی آنها حفظ، و از پوست در برابر تشعشعات ماوراء بنفش محافظت میکند. مصرف روزانه عصاره آن حتی تاثیر محافظتی کرم ضد آفتاب را افزایش می‌دهد.
زآگزانتین که آنتی‌اکسیدان طبیعی بشمار می‌رود بعنوان سدی در مقابل اشعه ماورابنفش عمل نموده و از بیماریهای چشمی مرتبط با سن جلوگیری میکند.منبع خوبی از ویتامین‌های گروه B نظیر فولات، نیاسین، تیامین و پانتوتنیک اسید است.کدو دارای فیبر غذایی نیز میباشد؛ از فیبر موجود در مواد غذایی میتوان در درمان بسیاری از بیماری‌‌ها مخصوصاً افزایش وزن (چاقی)، یبوست، افزایش چربی خون، دیابت بهره برد. سازمان بهداشت جهانی توصیه میکند هر فرد در روزبه ۳۰ گرم فیبر نیاز دارد که بخصوص در فصل زمستان کدو حلوایی میتواند منبع فوق‌العاده تامین فیبر روزانه محسوب شود.
براساس نتایج پژوهش‌های متعدد، کدو سلولهای مغز را فعال میکند و به شکل چشمگیری حافظه را تقویت میکند. پزشکان می‌گویندکه کدو کار هضم غذا را آسانتر می کند.خوردن کدو، خوابی راحت به دنبال دارد و کسانی که دچار کم خوابی هستند، کدو برای درمان کم خوابی آنها مؤثر است. کمپوت کدو برای مبتلایان به سنگینی معده و اسهال مفید است؛ برای این منظور می توانید ۱۰۰ گرم گوشت کدو را تکه تکه کنید و در یک لیتر آنقدر بجوشانید تا نصف آب بخار شود و پس از صاف کردن آب آن را بگیرید و با مقداری شکر آن را شیرین کرده و هر وقت مایل بودید آن را مصرف کنید.
آب کدویی که به ترتیب بالا به دست می آید برای تسکین درد بواسیر مؤثر است. لذا نوشیدن سه بار در روز از آب کدو تجویز میشود. چون کدو به آسانی پخته میشود، غذای مناسبی برای بچه‌ها، پیرمردان و کسانی که دچار بیماری عفونت شده و دوره نقاهت را می‌گذرانند، محسوب میشود.
روش‌‌های استفاده از کدو
از کدو میتوان در تهیه سوپ و خورش استفاده نمود. میتوان آن را به عنوان ته دیگ در پلو استفاده کرد. میتوانید آن را چند قطعه کرده و با پوست آب پز کنید ( حفظ بهتر خواص آن ) و در صورت تمایل آن را با مقدار کمی شکر میل کنید که بسیار لذیذ است.همچنین کدو در تهیه نان‌‌های حجیم نیز استفاده میشود. در بسیاری از کشورهای اروپایی از کدو در تهیه نان استفاده میکنند.تخم کدو را میتوان در تولید نان سبوس دار مصرف کرد. در ضمن میتوان از آن در تهیه شیرینی رژیمی استفاده نمود. روغن تخم کدو را میتوان به عنوان روغن سالاد مصرف کرد. بزرگ ترین کشور تولید کننده روغن تخم کدو، چین و کشورهای اروپای شرقی هستند. از نظر قیمت، روغن تخم کدو در مقایسه با روغن‌‌های گیاهی ارزان‌تر است.
مشخصات کدوی خوب برای مصرف
هنگام خرید، باید کدوهای سالم و بدون لک را انتخاب کنید. کدوهایی که با کمی فشار دادن، نشانه‌های لهیدگی در آنها مشخص میشود مناسب نیستند. این سبزی تا قبل از بریدن در جایی خنک (بیرون از یخچال) قابل نگهداری است، اما به محض برش دادن ( بدون برداشتن تخمه‌های کدو) حتما آن را داخل کیسه‌ای پلاستیکی و در یخچال قرار دهیدچون سریع نرم و لهیده میشود. این کدو را میتوانید آب‌پز، بخارپز یا کباب کنید. اگر کدو حلوایی که خریده‌اید، بیش از مصرف هفتگی‌تان است، توصیه میشود آن را بخارپز کرده و در بسته‌بندی‌‌هایی کوچک، در فریزرقرار دهید. البته بهتر است قبل از یک ماه آن را میل کنید.
دانستنیهای دانه کدو
اگر شما به دنبال یک میان وعده در طول روز هستید که سالم و مقوی بوده و بخشی از کالری شما را نیز تامین کند در ضمن جزو مواد غذایی طلایی باشد یکی از بهترین گزینه‌ها، دانههای کدو تنبل است. چرا که طیف وسیعی از مواد مغذی، از منیزیم و منگنز و مس گرفته تا پروتئین و روی را میتوانید در این دانههای کم حجم بیابید. علاوه بر این ترکیبات فیتواسترول و آنتی آکسیدان‌های پاک کننده رادیکالهای آزاد، که ضامن سلامتی شماست به وفور در آن یافت میشود. آنچه که پیش از همه این خوراکی را متمایز میکند این است که به راحتی قابل حمل بوده و نیاز به شرایط نگهداری خاصی نظیر یخچال ندارد و در هر مکان و هر زمانی اسنک مغذی و قابل دسترسی، میباشد.
خواص دانه کدو
مهمترین اثر دانههای کدو مهار ۵ الفاردوکتاز است که دی هیدروتستوسترون را تجزیه میکند. در این عمل کورکوبیتاسینهای دانه نقش مهمی را به عهده دارند.همچنین خاصیت کاهش تورم پروستات در مشکلاتی از جمله تکرر ادرار، تاخیر در ادرار، باقی ماندن ادرار در مثانه و مجرای ادرار در دانه کدو تنبل مربوط به ماده‌‌ای بنام کوکوربیسین است.
سایر خواص اعجاب انگیز دانه کدو
۱) منبع عالی منیزیم: یک‌چهارم فنجان دانه کدو حلوایی نیمی از نیاز روزانه منیزیم بدن ما را تامین میکند. منیزیم اعمال حیاتی زیادی را در بدن به عهده دارد که از جمله آن میتوان به سنتز DNA, RNA, ATP فعالیت پمپاژ قلب، شرکت در ساختمان دندان‌ها و استخوان‌ها، انعطاف پذیری رگهای خونی و بهبودی عملکرد روده اشاره نمود. منیزیم، عنصری ضروری برای تنظیم فشارخون است که در نتیجه مانع حمله قلبی و ایست قلبی میشود. تخمین زده میشود در حدود ۸۰درصد افراد آمریکایی مقادیر نامناسبی از این عنصر ضروری را در رژیم خود دارند.
۲) روی و سیستم ایمنی: دانههای کدو منبع غنی روی هستند (۳۰ گرم دانه کدو بیش از ۲ میلی‌گرم روی دارد) روی در واکنش‌های ایمنی، رشد و تقسیم سلولی، خواب مناسب، اعصاب، حس بویایی و چشایی، سلامت پوست و مو، تنظیم انسولین و بهبود عملکرد جنسی، نقش مهمی ایفا میکند. کمبود روی میتواند ناشی از کمبود در خاک کشاورزی، اثرات جانبی بعضی داروها و رژیم گیاهخواری مطلق باشد. شیوع آنفلونزا، خستگی مزمن، افسردگی، آکنه، تولد نوزادان کم وزن مشکلات یادگیری و کارایی پایین کودکان در مدرسه همگی ممکن است در اثر کمبود روی بروز کنند.
۳) منبع گیاهی W3: آجیل خام و دانه‌ها بخصوص دانه کدو از بهترین منابع گیاهی W3 (آلفا لینولنیک اسید یا ALA) هستند. البته در کنار آن نباید از منابع حیوانی W3 غافل شد.
۴) حفظ سلامت پروستات: مدت زمان زیادی است که دانههای کدو بعنوان یک ماده طبیعی مهم برای حفظ سلامتی مردان مورد بررسی قرار گرفته است. روی، برای کارکرد طبیعی پروستات بسیار مهم است (بیشترین غلظت روی در بدن مردان در غده پروستات اندازه‌گیری شده است) و همانطور که بیان کردیم، دانه کدو حاوی روی قابل توجهی است. عصاره دانه کدو و روغن آن نقش مهمی در سرکوب هیپرپلازی پروستات ایفا میکنند. نتایج تحقیقات نیز دانه و روغن کدو را مواد غذایی مناسبی برای کارکرد بهتر پروستات و سلامت آن نشان داده‌اند.
۵) اثر ضد دیابتیک: در آزمایشاتی که بر روی حیوانات انجام شد مشخص شد که دانههای کدو باعث بهبود عملکرد انسولین شده و همچنین از طریق کاهش استرس اکسیداتیو مانع بروز عوارض دیابت می‌گردد. مطالعات برای یافتن نتایج مشابه در انسان ادامه دارد.
۶) بهبود علائم یائسگی: دانههای کدو غنی از فیتواستروژن‌های طبیعی هستند و مطالعات نشان داده که این مواد احتمالا باعث افزایش HDL کلسترول (کلسترول خوب) به همراه کاهش فشارخون، گرگرفتگی، سردرد، دردهای مفصلی و سایر علائم یائسگی که در میان زنان بالای ۵۰ سال شایع است، می‌شوند.
۷) سلامت قلب و کبد: از آنجائیکه دانههای کدو، غنی از چربی‌های سالم، فیبر و آنتی‌اکسیدان است، برای حفظ سلامت و بهبود عملکرد قلب و کبد مفید میباشد. بهترین نتیجه زمانی حاصل میشود که با دانههای کتان یا تخم بزرک مخلوط شود.
۸) خواب راحت: دانه کدو غنی از تریپتوفان است. تریپتوفان یک اسید آمینه مهم است که در بدن شما تبدیل به سروتونین میشود که این ماده، پیش‌ساز ملاتونین یا «هورمون خواب» است. مصرف مقدار کمی دانه کدو قبل از خواب، بهمراه مقداری میوه (منبع کربوهیدرات) خواب آرام و راحت شما در طول شب تضمین خواهد کرد.
۹)ضد التهاب قوی: خاصیت ضد التهابی روغن دانه کدو به اثبات رسیده است. در یک مطالعه حیوانی، دارویی از این ماده تهیه شد که در درمان آرتریت تأثیری مشابه داروی ایندومتاسین بدون ایجاد عوارض جانبی داشت. تحقیقات در این زمینه برای موارد انسانی ادامه دارد.
دکتر محمد حسین صالحی سورمقی
زیبــاشــو دات کام
