لاغر شوید بی درد سر

تعریف چاقی:به‌ طور کلى چاقى عبارت است از عدم تعادل بین انرژى دریافتى و انرژى مصرفى، که با ذخیره بیش از حد چربى نمایان می‌شود. در حقیقت براى تجمع چربى در بدن هیچ ظرفیت محدود و معینى وجود ندارد. جالب است بدانید نه تنها میزان چاقى بلکه محل توزیع و تجمع چربى در بدن نیز مى‌تواند در ابتلا به بیمارى‌هاى وابسته به چاقى مؤثر باشد.

سبب‌ شناسی چاقی:
گرچه شناختن مسیرهای مولکولی تعادل انرژی، آغاز شده، ولی علل چاقی هنوز مبهم باقی مانده است. این مسئله تا حدودی بازتاب این واقعیت است که چاقی مجموعه‌ای از چندین اختلال است. با آنکه تعیین همه عوامل دخیل در چاقی (عوامل مؤثر بر سیستم‌های نوراندوکرین و متابولیک) در انسان امری دشوار است، اما چاقی در یک تعریف ساده نتیجه بالا بودن مصرف طولانی مدت مواد غذایی نسبت به مقدار انرژی مصرفی می‌باشد.

ارزیابی چاقی:
رایج‌ ترین روشی که برای اندازه‌ گیری چاقی به کار می‌رود. هرچند که معیار مستقیمی برای اندازه‌گیری بافت چربی محسوب نمی‌شود- اندازه‌گیری شاخص توده بدن (BMI) است. سایر روش‌های بررسی میزان چاقی عبارتند از: آنتروپومتری (ضخامت چین‌های پوست)، دانسیتومتری (وزن کردن زیر آب)، CT یا MRI و امپدانس الکتریکی.

عواقب پاتولوژیک چاقی:
امروزه چاقی به‌‌عنوان یکی از شاخص‌ترین بیماری‌هایی به حساب می‌آید که همگام با صنعتی شدن جوامع و تغییر شیوه زندگی، رشد روزافزونی در سراسر دنیا یافته است. چاقی اثرات سوء عمده‌ای بر سلامتی دارد. در افرادی که دچار چاقی عارضه‌ دار هستند میزان مرگ و میر ۱۲ برابر افزایش می‌یابد. از جمله بیماری‌هایی که در اثر چاقی بروز می‌نمایند می‌توان به بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، اختلالات تولید مثل، سنگ‌های صفراوی، بعضی از انواع سرطان‌ها، مشکلات استخوانی، مفصلی و نقرس اشاره کرد. در کل میزان مرگ و میر با افزایش چاقی افزایش می‌یابد.

شاخص توده بدن

Body Mass Index :BMI
BMI سنجشی آماری برای مقایسه وزن و قد یک فرد است. در واقع این سنجش میزان چاقی را اندازه‌گیری نمی‌کند بلکه ابزاری مناسب است تا تناسب وزن فرد با توجه به قدش تخمین زده شود. این شاخص در بین سال‌های ۱۸۳۰ تا ۱۸۵۰ توسط آدولف کوتله دانشمند بلژیکی ابداع شد.
بر اساس BMI افراد به چهار گروه تقسیم می‌شوند:

براساس این فرمول در صورتی که شاخص توده بدنی بالاتر از ۳۰ باشد، فرد چاق است، این فرد در معرض بسیاری از بیماری‌های وابسته به چاقی قرار دارد و باید هرچه سریع‌ تر به درمان چاقی بپردازد. اطلاعاتی که از تحقیقات سلامت ملی و بررسی تغذیه‌ای به دست آمده، حاکی از آن است که شیوع رو به افزایش چاقی، نگرانی‌های زیادی را بر انگیخته است. چاقی در میان زنان شایع‌تر و شیوع آن در کودکان نیز با سرعت نگران‌کننده‌ای در حال افزایش می‌باشد.

روش‌های درمان چاقی:
الف) اصلاح رفتار: امروزه تغییر و اصلاح رفتارهای غلط تغذیه‌ای در صف اول درمان چاقی قراردارد.
ب) رژیم درمانی: شایع‌ترین روش برای کاهش وزن، رژیم درمانی است (کاهش کالری دریافتی، مهم‌ترین نکته در رژیم‌های درمانی می‌باشد).

ج) ورزش: رژیم غذایی توأم با یک فعالیت مناسب ورزشی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش وزن است.

د) درمان دارویی: تعداد و انواع داروهای لاغری که در کتب مرجع معرفی شده‌اند انگشت‌شمار بوده و کلاً به دو دسته اصلی و البته چند زیر گروه فرعی تقسیم می‌شوند: گروه اول داروهای ضد اشتها هستند که با تحریک تولید سروتونین باعث مهار مرکز اشتها می‌شوند. گروه دوم داروهایی هستند که باعث جلوگیری از جذب چربی از دستگاه گوارش می‌شوند.

توجه: همیشه به یاد داشته باشید در مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.

ه) جراحی: جراحی به‌عنوان آخرین قدم برای درمان چاقی به‌شمار می‌رود. اعمال جراحی درچاقی به دو گروه تقسیم می‌شود:  گروه اول جراحی‌هایی که منجر به درمان بیماری چاقی می‌شود. گروه دوم اقداماتی است که در جهت زیبایی بکار می‌رود. در اینجا به یکی از درمان‌های دارویی که جزء کم‌عارضه‌ترین درمان‌های چاقی است، می‌پردازیم.

مکانیسم اثر:
زنولیپ (با ماده مؤثره ارلیستات) با مهار برخی آنزیم‌های روده به دفع چربی‌های موجود در وعده غذایی کمک می‌نماید. ورزش و اصلاح عادات غذایی، در کنار رژیم غذایی کم کالری، برای کاهش وزن افراد مبتلا به چاقی، قابل استفاده است. در ضمن از ویژگی‌های منحصر به فرد این دارو اثر موضعی بر سیستم گوارشی و جذب بسیار کم آن می‌باشد (۹۷ درصد از طریق مدفوع دفع می‌شود)، از این رو کمترین عارضه جانبی و تداخلات دارویی را نسبت به سایر داروهای معمول در درمان چاقی دارد. عوارض خفیف تا متوسط گوارشی نظیر مدفوع چرب، اسهال و درد شکم می‌باشند (که با مکانیسم دارو قابل توجیه می‌باشد) و طی مصرف دارو به مرور کاهش می‌یابد.

مزیت زنولیپ:
زنولیپ برای اولین بار در ایران، با فرمولاسیونی متفاوت، توسط شرکت داروسازی اسوه، به فرم پِلت تولید شده است، لذا عوارض گوارشی کمتری دارد و نسبت به داروهای مشابه موجود در بازار دارویی ایران، از سوی بیمار بهتر تحمل می‌شود. شایان ذکر است، این داروی لاغری مورد تأیید سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا قرار گرفته است. مطالعات نشان داده است که زنولیپ به همراه رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی سبک (۳۰ دقیقه پیاده‌روی در روز) می‌تواند سبب کاهش وزن چشمگیری طی شش ماه گردد.

زنولیپ همراه با رژیم غذایی کم‌کالری در موارد زیر بکار می‌رود:
کاهش وزن
‌ نگهداری وزن
‌ پیشگیری از افزایش وزن به دنبال کاهش وزن قبلی
کاهش وزن و نگهداری آن در سلامتی افراد چاق مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع دو، بعضی سرطان‌ها، سنگ‌های صفراوی و اختلالات خاص تنفسی مؤثر است. زنولیپ در بیماری کبد چرب غیرالکلی سودمند می‌باشد. همچنین به‌واسطه اثر این دارو بر کاهش وزن، به‌طور غیرمستقیم در کاهش فشارخون و چربی خون نیز مؤثر است. این دارو بر میزان کلسیم، فسفات، منیزیم، آهن، مس و روی بی‌تاثیر
می‌باشد.

نحوه مصرف دارو:
زنولیپ یک داروی ضد چاقی می‌باشد که به صورت دوزهای ۱۲۰ میلی‌گرمی سه بار در روز به همراه یک رژیم غذایی کم‌کالری در افراد چاق با شاخص توده بدنی (BMI) بیش از ۳۰ کیلوگرم بر مترمربع و افراد دارای اضافه وزن با BMI بیش از ۲۸ کیلوگرم بر مترمربع که در معرض عوامل خطرزایی همچون فشارخون بالا، دیابت و مشکلات چربی خون توسط پزشک تجویز می‌شود. زمان مصرف دارو همراه یا حداکثر یک ساعت پس از هر وعده غذایی چرب می‌باشد.

نکات مهم در خصوص زنولیپ:
‌ این دارو تأثیر منفی بر سیستم نوراندوکرینی بدن ندارد به همین دلیل بر اشتها تأثیری ندارد و سبب کاهش آن نمی‌گردد.
کاهش وزن طی دو هفته اول شروع درمان دیده می‌شود.
ارلیستات سبب کاهش جذب ویتامین‌های محلول در چربی (ویتامین‌های K،E،D،A) و بتاکاروتن می‌گردد، لذا هنگام درمان باید از مکمل‌های ویتامینی استفاده نمود که به صورت یک بار در روز و به فاصله زمانی حداقل دو ساعت بعد از مصرف دارو می‌باشد.
این دارو مانند هر داروی دیگری با برخی داروها مانند: وارفارین، سیکلوسپورین، متفورمین و یا انسولین تداخل دارد و سبب کاهش اثر آنها می‌شود، لذا در صورت مصرف داروهای فوق با پزشک خود مشورت نمایید.
در موارد دیابت، سنگ‌های کلیوی و سوءتغذیه حتماً تحت نظر پزشک تجویز گردد.
در دوران حاملگی و شیردهی منع مصرف دارد.
در صورت فراموش کردن یک دوز دارو مصرف دارو را طبق برنامه با وعده غذایی بعدی ادامه داده و از دو برابر کردن دوز بعدی دارو خودداری کنید.

سپاس از دکتر پگاه مهدی پور داروساز

زیبــا شــو دات کام