مقابله با آنفلوانزا

آنفلوانزای انسانی یک بیماری ویروسی حاد خود کنترل شونده می‌باشد. که توسط ویروس‌های آنفلوانزای گروه A ،B و C ایجاد می‌گردد. این بیماری در هر سنی می‌تواند افراد را مبتلا سازد. ازعلائم آن تب ناگهانی، لرز، سردرد و درد عضلانی می‌باشد. بیماری تقریبا در تمام افراد مبتلا با سرفه خشک و گلو درد همراه است. اگرچه گاهی اوقات اکثر مردم یک سرماخوردگی شدید را با آنفلوانزا اشتباه می‌گیرند امّا در واقع، آنفلوانزا بسیار شدیدتر از سرماخوردگی می‌باشد. آنفلوانزا غالبا سبب ضعف و ناخوشی کامل در فرد می‌گردد امّا پس از ۲ تا ۷ روز حال شخص بهبود می‌یابد. با این وجود این بیماری را باید بویژه نزد سالخوردگان و افراد مبتلا به ناراحتی‌های مزمن ‌جدی تلقی کرد. آنفلوانزا یک بیماری شدیدا واگیردار است که از شخصی به شخص دیگر توسط سرفه یا عطسه ( از طریق دستگاه تنفسی) منتقل می‌گردد.

علائم بیماری ۱ تا ۴ روز پس از ورود ویروس به بدن تظاهر می‌کند. (پاندمی) همه‌گیری‌های آنفلوانزا بیشتر توسط ویروس گروه A و B صورت می‌گیرد و ویروس گروه C همه گیری ایجاد نمی‌کند. معمولاً همه‌گیری بیماری آنفلوانزا هر ۳-۲ سال یکبار رخ می‌دهد و هر ۳۰-۱۰ سال نیز بصورت همه‌گیر دیده می‌شود‌.عامل همه پاندمی‌های دنیا تاکنون ویروس گروه A بوده است.میزان حمله آنفلوانزای انسانی در کودکان بیشتر از بزرگسالان بوده و همیشه کودکان کانون اصلی همه گیری هستند ولی احتمال بستری و عوارض بیماری در بزرگسالان بیشتر است. مخزن اصلی ویروس آنفلوانزای انسانی خود انسان است ولی گاهی اردک نیز می‌توانند به عنوان نوع دیگری از جدید ویروس برای انسان مطرح باشند.

مقابله با آنفلوانزا

برای مقابله با آنفلوانزامعمولاً راه‌های ساده ای وجود دارد. نوشیدن مایعات به مقدار زیاد،استراحت و تغذیه خوب بسیار موثر است. پرهیز غذایی ندارد (از داروهای مسکّن مانند استامینوفن که در کاهش تب و درد موثر است، می‌توان استفاده نمود. البته از مصرف بیش از حد آن نیز باید پرهیز نمود.) در صورتی که فرد از قبل نیز دچار برخی بیماری‌های مزمن ریوی مانند (آسم، برونشیت مزمن، آمفیزم،‌ برونشکتازی و تنگی نفس)، بیماری‌های قلبی‌،کلیوی، دیابت (مرض قند) و نارسایی‌های هورمونی و یا نقص سیستم ایمنی باشد، باید فوراً پزشک معالج خود را در جریان قرار دهد که ممکن است ناشی از بیماری‌های اولیه یا به علت درمان دارویی خاص باشد. این مشکل زمانی بروز می‌نماید که ویروس آنفلوانزا سبب ضعف سیستم دفاعی بدن خصوصاً ریه شود.

دیگر خطرات ناشی از آنفلوانزا

آنفلوانزا می‌تواند مشکلات حاد و جدی را برای سلامت فرد ایجاد کند. این مسئله زمانی رخ می‌دهد که سیستم دفاعی بدن در مقابل عفونت‌های دیگر، بویژه عفونت ریوی،‌ توسط ویروس آنفلوانزاضعیف شده باشد. شایع ترین عارضه، ذات الریه می‌باشد. اگر شخصی علیرغم بیماری‌های ریوی مانند آسم،‌ برونشیت مزمن و برونشکتازی، ‌به آنفلوانزانیز مبتلا شود، بیماری‌های زمینه ای تشدید می‌یابند. سالخوردگان بیش از همه در معرض خطر این عوارض هستند.

واکسن آنفلوانزا
واکسن آنفلوانزا از یک نوع ویروس زنده ضعیف شده که در تخم مرغ رشد می‌کند تهیه می‌گردد. واکسن بصورت عضلانی در قسمت بالایی بازو تزریق میشود. ۲تا ۳ هفته پس از تزریق ایمنی در بدن ایجاد می‌شود و به مدت ۱۲-۶ ماه باقی می‌ماند.
نحوه عملکرد واکسن: واکسن باعث تولید آنتی بادی در بدن می‌شود . این آنتی بادی ، پیشگیری لازم را در مقابل ویروس آنفلوانزا فراهم می‌کند. این عکس العمل آنتی بادی ممکن است در بعضی افراد ایجاد خستگی و درد ماهیچه ای کند. هر سال ، واکسن آنفلوانزا حاوی چند نوع متفاوت از ویروس است. ویروس‌هایی که به نظر محققان ممکن است در آن سال تاثیر بیشتری داشته باشند.
چه افرادی باید مقابل آنفلوانزاواکسینه شوند؟ واکسن آنفلوانزای سالانه برای هر فردی که می‌خواهد احتمال ابتلا به بیماری را در خود کاهش دهد پیشنهاد می‌شود. با این حال این واکسن به خصوص برای افراد مستعد ابتلا به آنفلوانزا توصیه می‌شود. مثل افراد مبتلا به ذات الریه .

سایر افراد مستعد ابتلا به آنفلوانزا عبارتند از: افراد ۶ تا ۱۸ سال افراد ۵۰ سال و بیشتر زنانی که قصد دارند در فصل آنفلوانزا باردار شوند تمام افرادی که در تماس با افراد مستعد آنفلوانزا هستند مثل کارکنان آسایشگاه و بیمارستان‌های خصوصی بزرگسالان مبتلا به امراض مزمن قلبی، کلیوی و ریوی مثل آسم و یا هر بیماری که سیستم ایمنی را ضعیف کرده است. مراقبین نوزادان زیر ۶ ماه (نوزادان در این سن برای دریافت واکسن خیلی جوان هستند)
چه کسانی نباید این واکسن را دریافت کنند؟ طبق گفته مرکز پیشگیری و کنترل بیماری این افراد عبارتند از: همه افرادی که عکس‌العمل آلرژیک نسبت به واکسن آنفلوانزا داشته‌اند. همه کسانی که نسبت به تخم‌مرغ آلرژی دارند.! افرادی که ۶ هفته بعد از دریافت واکسن آنفلوانزا دچار نوعی بیماری فلج‌کننده شدید، که در آن سیستم ایمنی بدن به سیستم اعصاب حمله می‌کند شده‌اند.
آیا واکسن آنفلوانزا بی‌خطر است؟ واکسن آنفلوانزا کاملا بی‌خطر می‌باشد. در افرادی که حساسیت به پروتئین‌های تخم‌مرغ و ترکیبات واکسن دارند می‌تواند حساسیت ایجاد نماید. از عوارض شایع درد در محل تزریق و علائم شبه آنفلوانزای خفیف مثل سردرد، آب ریزش بینی، درد گلو، سرفه و بدن درد- یک تا دو روز بعد از دریافت واکسن می‌باشد. در بعضی از موارد نیز ممکن است فرد تب خفیف کند که کاملا طبیعی می‌باشد و پس از چند روز برطرف خواهد شد.
تا چه حد واکسیناسیون آنفلوانزا مؤثر است؟ اگر شخصی از سلامتی مناسبی برخوردار باشد و انتخاب ویروس‌های واکسن در آن سال صحیح باشد می‌توان گفت که واکسن۷۰ تا ۹۰% در پیشگیری از آنفلوانزا برای افراد زیر ۶۵ سال مفید است. در افراد ضعیف‌تر درجه حفاظت واکسن کمتر است ولی اگر تزریق صورت گیرد،‌ شدت آنفلوانزا کمتر می‌شود. با توجه به اینکه ویروس آنفلوانزا هر ساله شکل ژنتیکی خود را تغییر می‌دهد،‌ اثرات مثبت واکسیناسیون تنها برای همان سال ‌باقی می‌ماند. سازمان بهداشت جهانی سعی دارد تا خصایص ژنتیکی ویروس را که هر ساله تغییر می‌کند تشخیص دهد، تا بدین وسیله واکسن جدید، هر ساله بر پایه همین پیش‌بینی‌ها، تهیه شود.
بهترین زمان برای دریافت واکسن: به دلیل اینکه فصل آنفلوانزا از ابتدای مهر ماه شروع می‌شود و تا پایان اردیبهشت ماه ادامه می‌یابد، بهترین زمان برای دریافت واکسن ماه مهر و آبان می‌باشد. با این حال می‌توان در ماه آذر و حتی دیرتر هم اقدام کرد، اگر چه اقدام سریع‌تر می‌تواند برای پیشگیری موثرتر باشد.

دکتر رضوان خوش بین داروساز

زیبـاشــو دات کام