[راما ریاحی]

بـیمـاری سـرطان واژه ای اسـت کـه هر روز بـا آن بیشـتـر آشـنا مـی شویم اما آیا دلـیل واقعـی ایجـاد این بیماری را می دانیم؟
سرطان چیست؟
سرطان یا کـنـسـر تـقسـیم نـامـتـقارن سلـول های بـدن است کـه بـیش از 200 نوع متفـاوت دارد. هر کدام به شـیوه خاصی ایجـاد می شوند اما چیزی که در همه آن ها مشترک است این است که همه آن ها با تغییر در ساختار سلول شرو ع می شوند. در یک فـرد سالم همیشه بین تقسیم سلول، مرگ طبیعی سلول و تمایز یک تعادلی وجـود دارد اما با به وجود آمدن سلول های سرطانی این تعادل از بین می رود.

به دسته ای از سلول های غیر طبیعی تومور می گـویند. همه تومورها سرطان نیستند درواقع دو نوع تومور وجود دارد: خوش خیم و بد خیم.
تومورهای خوش خیم
تومورهای خوش خیم سرطان نیستند. به تومورهای خوش خیم نئوپلازی می گویند که ویژگی بدخیمی متاستاز را ندارند. یعنی سلول های سرطانی به سلول های دیگر یا بافت های دیگر مهاجرت نمی کنند.
به سلول های اولیه که خصوصیات اولیه سلولش زیاد دست خوش تغییرات نمی شود و هنوز کم و بیش شبیه سلول اولیه شان هستند را تومورهای خوش خیم می گویند.
سلول سرطانی
تومور بدخیم
بدخیمی یک اصطلاح پزشکی است که شدت و سرعت بدتر شدن بیماری را توصیف می کند. وقتی می گویند توموری بد خیم است یعنی این تومور با سرعت زیاد در حال رشد و به هم ریختگی ساختار طبیعی سلول است به طوری که دیگر سلول خصوصیات اولیه اش را ندارد. تومور بدخیم نقطه مقابل تومور خوش خیم است. این تومور به بافت های مجاور حمله می کند و حتی ممکن است تا بافت های دورتر از خودش هم برود.
تومور بدخیم را می توان مترادف سرطان دانست. درواقع ما واژه ای به نام سرطان بدخیم نداریم و این فقط یک اصطلاح بین مردمی است که از این قضیه خبر ندارند. سرطان همان تومور بدخیمی است که به سرعت در حال پخش شدن است.
شاید شنیده باشید که برخی دکترها توده های خوش خیم را از بدن خارج می کنند و برخی دیگر وجود آن ها را خطری برای بدن نمی دانند اما تومورهای ظاهرا خوش خیم ممکن است روزی بدخیم شوند و بهتر است ریسک بی خطر بودن آن را قبول نکنیم.
علت دقیق ایجاد سرطان مشخص نیست برخی از آن ها احتمال دارد وراثتی باشد و عوامل ژنتیکی یا مواردی که موجب اختلال در فعالیت سلول می شوند، در هسته سلول اشکال وارد کنند. مواد رادیواکتیو، مواد سمی و برخی مواد شیمیایی یا تابش بیش از حد برخی اشعه ها مانند نور خورشید.
تعداد اندکی از سرطان ها می توانند ارثی باشند و امکان بروز آن در یک خانواده بیش از معمول باشد. سرطان پستان، تخمدان، روده از این مواردند. البته این موضوع قطعی نیست و دلیل نمی شود که با داشتن این نوع سرطان حتما عضو دیگر خانواده به این بیماری مبتلا شود. در بقیه موارد ممکن است نحوه زندگی کردن و عادات غذایی و ... باعث ایجاد سرطان شوند.
درمان سرطان
با رشد بی رویه سرطان و آمار سال های گذشته می توان گفت در سال 2020، 16 میلیون نفر به سرطان مبتلا می شوند و 10 میلیون آن ها به خاطر این بیماری می میرند. اگر در ده سال آینده اقدامی صورت نگیرد 85 میلیون نفر به دلیل سرطان خواهند مرد.
با این حال از سرطان می توان رهایی جست زیرا بیش از 40 درصد سرطان ها قابل پیشگیری هستند و اگر به موقع تشخیص داده شود به راحتی درمان پذیر است. اکثر مشکل بیماران سرطانی، عدم تشخیص به موقع این بیماری است.
در بقیه بیمارانی که غیر قابل درمان هستند ایجاد امید و حمایت از آن ها در بهبود و درمان سرطان کمک اساسی خواهد نمود.
بیماری سرطان به معنای مرگ نیست بلکه این بیماری با درمان مناسب می تواند از بین برود و بیشتر مردم مبتلا به آن نجات یابند. این باور غلط، از زمانی به وجود آمد که تشخیص سرطان و درمان آن کار مشکلی بود اما یادتان نرود که امروزه علم پیشرفت کرده است و درمان این بیماری در صورت زود تشخیص دادن کار ساده ای است.
افزایش موارد سرطان اجتناب ناپذیر نیست و کارهای زیادی می توانیم برای جلوگیری از ابتلا به سرطان انجام دهیم.
تغییر در رژیم غذایی می تواند برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری مفید باشد. عوامی در مانند چاقی، خوردن گوشت قرمز و استفاده از دخانیات باعث ایجاد و رشد تومورهای سرطانی می شود. با رژیم غذایی مناسب و عدم استفاده از مواردی که ایجاد سرطان را تشدید می کند می توانید خطر ابتلا به سرطان را از 50 درصد به 30 درصد کاهش دهید.
سازمان بهداشت جهانی بیماری چاقی به ویژه در کشورهای توسعه یافته را یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان به شمار آورد.
سرطان پستان و پروستات هنوز از شایع ترین انواع سرطان در زنان و مردان است و موارد سرطان ریه در زنان در حال افزایش است. سرطان در نواحی سر و گردن که توسط نوعی ویروس ایجاد می شود در حال افزایش است. که این نوع ویروس در روابط جنسی ممکن است از طریق تماس دهان منتقل شود.
برخی فکر می کنند با نادیده گرفتن علائم سرطان این بیماری بهبود می یابد اما بهتر است خودمان را گول نزنیم و هر چه سریعتر برای درمان این بیماری اقدام کنیم. یادمان باشد تنها راه مقابله با سرطان تشخیص و درمان به موقع آن است و در صورتی که این موارد با امید به بهبود و توکل به معجزه خدا ترکیب شود قطعا به راحتی این بیماری قابل درمان است.