[Afshin]

یکی دیگر از کناربشقابی های پرطرفدار در ایران، سالاد شیرازی است.
سالاد، ماست، شوری، ترشی یا سبزی خوردن؟ شما عادت به خوردن کدام یک از این خوراکی ها با غذاهای اصلی تان دارید؟ آیا می دانید که در مورد هریک از این مواد غذایی، بایدها و نبایدهایی مطرح است و شما نمی توانید بدون محدودیت، هرچقدر که دلتان خواست، آنها را در کنار غذای خود داشته باشید؟
در این مطلب به بررسی خوبی و بدی این چاشنی ها یا کنار بشقابی ها می پردازیم:
شوری و ترشی
انواع شور و ترشی جزو خوراکی های طعم دهنده و اشتهاآور محسوب می شوند. با این حساب، افراد سالمی که کمی بدغذا هستند و اشتهای چندانی به خوردن ندارند، می توانند با همراه کردن انواع ترشی ها و شورها با غذاهای اصلی خود، اشتهایشان را تحریک کنند و غذای بیشتری بخورند. البته، این توصیه بیشتر برای افراد لاغر و کم غذا مطرح می شود و به طور حتم، افراد چاق با قرار دادن شور و ترشی در کنار بشقاب اصلی غذای خود، پرخوری بیشتری خواهند کرد و به طور حتم، مشکل چاقی و اضافه وزنشان هم تشدید خواهد شد. از طرف دیگر، شورها حاوی نمک بالایی هستند و مصرفشان به افراد مبتلا به فشارخون، بیماران قلبی و برخی از بیماران کلیوی و آنهایی که پزشک معالجشان برایشان محدودیت هایی در مصرف نمک در نظر گرفته است هم توصیه نمی شود. ضمن اینکه پیشنهاد مصرف ترشی همراه غذا هم برای افراد مبتلا به زخم های گوارشی چندان مطرح نیست چون احتمال تشدید بیماری با مصرف ترشی های حاوی سرکه یا آبغوره برای چنین بیمارانی، وجود خواهد داشت. هرگز فراموش نکنید حتی افراد سالم هم باید حجم مناسب و متعادلی از شوروترشی را با وعده های غذایی خود مصرف کنند. این حجم متعادل می تواند برابر با حدود ۲ تا ۳ قاشق مرباخوری باشد. زیاده روی در مصرف شورها باعث وارد شدن حجم بالایی از نمک به بدن و کم آبی بدن می شود.
ماست
ماست ها انواع مختلفی دارند؛ از ماست های ساده گرفته تا انواع طعم دار آنها یا ماست و موسیر و ماست و خیار که طرفداران زیادی هم بین ما ایرانی ها دارد. ماست، منبع خوبی برای دریافت کلسیم و پروتئین است و خیار هم یک صیفی کم کالری و سرشار از آب محسوب می شود. به این ترتیب، همراه کردن ظرف کوچکی از ماست و خیار با غذاهای اصلی، مشکلی ایجاد نخواهد کرد. افرادی که مبتلا به چاقی و اضافه وزن هستند، می توانند سالاد یا ماست و خیار خود را به جای همراه غذا، قبل از غذا مصرف کنند. این کار باعث پرشدن حجمی از معده می شود و از آنجا که یکی از واکنش های سیری، پرشدن حجم معده است، بنابراین اشتهای این افراد برای صرف وعده اصلی غذایی کاهش پیدا می کند و آنها غذای کمتری می خورند. البته، بهتر است این را هم بدانید که انواع ماست ها مانند سایر لبنیات، حاوی پروتئین های خاصی هستند که روی جذب آهن موجود در گوشت ها تاثیر منفی می گذارند. این نوع پروتئین ها حتی در جذب آهن «هِم»، اختلال ایجاد می کنند. از این رو، افراد مبتلا به کم خونی، خانم ها و دخترخانم ها می توانند ماست یا ماست وخیار خود را با فاصله ای از غذای اصلی خود میل کنند و این خوراکی را درست، همراه با غذا نخورند.
سبزی و سالاد
یکی دیگر از کناربشقابی های پرطرفدار در ایران، سالاد شیرازی است. شما می توانید برای بالا بردن ارزش تغذیه ای سالاد شیرازی و وعده اصلی غذایی خود، مقداری آبلیمو، آبغوره یا آب نارنج تازه به این سالاد سنتی اضافه کنید. ویتامین C فراوان موجود در لیمو، غوره و نارنج، به جذب بهتر عناصر دوظرفیتی موجود در غذا مانند آهن، کمک می کند. با این حساب، افراد سالم می توانند غذاهای حاوی گوشت را با سالاد شیرازی میل کنند. نکته مهمی که در مورد این سالاد وجود دارد، این است که با چاشنی های ترش طعم دار می شود و مصرف آن می تواند برای افراد مبتلا به مشکل های گوارشی مانند زخم یا التهاب معده، مشکل ساز بشود. از طرف دیگر، به افراد مبتلا به ناراحتی های گوارشی توصیه می شود رژیم غذایی کم فیبر هم داشته باشند. با این حساب، مصرف انواع سالاد (سالاد کاهو یا سالاد صیفی ها)، ماست و خیار و حتی سبزی خوردن باید برای آنها با محدودیت هایی همراه باشد. متاسفانه برخی افراد عادت به مصرف سالاد کاهو یا حتی سالاد شیرازی با سس مایونز فراوان دارند. این عادت اشتباه می تواند به مرور زمان، باعث ابتلا به اضافه وزن و چاقی یا بالارفتن چربی خون بشود. افرادی که مشکل گوارشی یا اضافه وزن ندارند، می توانند سالاد کاهو را با مقداری آبلیمو یا آب نارنج تازه و مقدار کمی روغن زیتون یا کنجد، طعم دار کنند.
نظر طب سنتی درباره مصرف سالاد با غذا
دکتر رسول چوپانی، متخصص طب سنتی و عضو هیات علمی دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در دومین سمینار تخصصی طب سنتی در زمینه اصلاح سبک زندگی، تاکید کرد که تداخل های غذایی باعث ایجاد اختلال در دستگاه گوارشی و سوءهضم می شوند: «براساس مطالعه های انجام شده در طب سنتی یکی از بدترین عادت های خوراکی این است که چند غذای مختلف از نظر رنگ، طعم و کیفیت را در یک نوبت غذایی مصرف کنیم.» براساس این گفته، بهتر است که مصرف انواع سالاد همراه غذای اصلی تاحد ممکن محدود و مصرف سالادها به کمی قبل یا بعد از صرف غذای اصلی، موکول بشود. دکتر چوپانی به این نکته هم اشاره کرد که مصرف یکی، دو بار سالاد همراه غذا، مشکلی ایجاد نمی کند اما استمرار این عادت، می تواند مشکلات گوارشی مختلفی را در درازمدت برای افراد به وجود بیاورد. وی تاکید داشت که دو غذای سرد، گرم، لزج، نفاخ و قابض نباید همزمان باهم مصرف شوند. به عقیده این متخصص طب سنتی، تداخل غذاها با یکدیگر باعث هضم ناقص، ایجاد اختلال در هضم و در نهایت اثرهای سوء بر دستگاه گوارش می شود. از این رو، باید با مدیریت در مصرف غذا، شرایط ابتلا به ناراحتی های گوارشی و عوارض ناشی از آن را برای خودمان ایجاد نکنیم.