[shimanami]

چند علت كه براي كشيدن دندان ميتواند مطرح باشد، عبارتند از:
وارد آمدن آسيب و يا صدمه شديد به دندان: برخي از دندانها آسيب ديدگي (شكستگي يا ترك خوردگي) و يا پوسيدگي گسترده دارند به طوري كه ترميم آنها ناممكن است. مثلا دندان تحت تاثير بيماري پيشرفته لثه بوده و بايد خارج شود. اگر بيماري لثه وخيم تر شود، استخوانهاي اطراف كمتر دندان را پشتيباني ميكنند و اغلب اين امر به شل شدن دندان منجر ميشود تا حدي كه خارج كردن دندان تنها راه حل باقي مانده خواهد بود.

دندان جا به جا (Malpositioned) و يا بي كاربرد (Nonfunctioning): براي جلوگيري از عوارض محتملي كه ممكن است منجر به تاثيرات منفي بر سلامت دهان شود، دندانپزشك ممكن است دنداني را كه در رديف با بقيه نيست و يا بي استفاده است (دنداني كه در فك مقابل، دنداني معادل آن نيست تا لقمه را بگيرد) بكشد.

درمان ارتودنسی: درمان ارتودنسي مانند براكت ممكن است نياز به خارج كردن دندان براي ايجاد فضاي مناسب براي رديف شدن دندانهاي ديگر داشته باشد.
دندان اضافي: دندان اضافي (Extra Teeth) كه به آن supernumerary نيز ميگويند، ممكن است مانع بيرون زدن دندانهاي ديگر دائمي شود.
پرتو درماني: ممكن است براي پرتو درماني سر و گردن لازم باشد دندان اضافي در ميدان تشعشع خارج شود تا از عوارض احتمالي مانند عفونت جلوگيري شود.
شيمي درماني: شيمي درماني دستگاه ايمني را ضعيف ميكند و خطر عفونتهاي دندان را افزايش ميدهد بنابراين احتمال كشيدن دندان را زياد ميكند.
پيوند اعضا: داروهاي سركوب كننده سيستم ايمني احتمال عفونت دندان را افزايش ميدهند به طوري كه برخي از دندانها را بايد پيش از پيوند عضو، كشيد.
دندانهايي كه كشيدن آنها متداول است
كشيدن دندانهاي عقل يكي از شايعترين انواع دندان كشيدن است. بسياري از متخصصان دهان و دندان توصيه ميكنند دندانهاي عقل (مولار سوم) را پيش از اين كه كامل رشد كنند (معمولا در سالهاي نوجواني) بكشيد تا از مشكلات احتمالي بعدي آن جلوگيري نماييد. يكي از مشكلاتي كه ممكن است اتفاق بيفتد، رشد دندان نهفته است كه ريشه اي در دهان ندارد تا رشد كند. مشكلات ديگر مربوط به دندان نهفته شامل عفونت، پوسيدگي دندان مجاور، بيماري لثه و اختلال در جويدن است. كشيدن برخي از دندانهاي دائمي كه بيرون نزده اند مانند دندانهاي نيش (كانين) ممكن است براي ايجاد فضا براي درمان ارتودنسي لازم باشد.انواع كشيدن دندان


دو شيوه دندان كشيدن وجود دارد:

دندان كشيدن ساده: اين شيوه در دندانهايي اجرا ميشود كه در دهان قابل مشاهده هستند. دندانپزشكان عمومي معمولا دندان كشيدن ساده را انجام ميدهند و اين كار اغلب تحت شرايط بي حسي موضعي (با داروهاي ضد اضظطراب يا آرام بخش و يا بدون آن) صورت ميگيرد.
دندان كشيدن از طريق جراحي: اين روش دندان كشيدن براي دندانهايي انجام ميشود كه نميتوان آنها را در دهان ديد يا به آن دسترسي داشت چون از خط لثه شكسته اند و يا اين كه كامل بيرون نزده اند. اين كار توسط جراح يا دندانپزشك انجام ميشود و نياز به برخي انواع روشهاي جراحي دارد مانند برداشتن استخوان، برداشتن و يا بالا كشيدن و جمع كردنِ بخشي از بافت لثه يا همه آن، جهت آشكار سازي دندان يا خرد كردن دندان به قطعات كوچكتر (كه به نام سكشن دندان ( tooth sectioning) شناخته ميشود) . دندان كشيدن به روش جراحي را ميتوان تحت بي حسي موضعي و يا آرام بخشي بدون بيهوشي انجام داد. بيماراني كه وضعيت پزشكي خاصي دارند و كودكان ممكن است تحت بيهوشي عمومي قرار بگيرند. آماده شدن براي كشيدن دندان پيش از كشيدن دندان دندانپزشك يا جراح درباره سابقه پزشكي و دهان و دندان، از شما سوال ميكند و تصوير پرتوي ايكس از دهانتان ميگيرد. برخي از متخصصان براي پيش و پس از جراحي آنتي بيوتيك تجويز ميكنند. آنتي بيوتيكها بيشتر در بيماراني كه در زمان جراحي عفونت يا ضعف سيستم ايمني دارند و افرادي كه جراحي هاي بزرگي داشته اند و يا افراد سالمند يا كودك، تجويز ميشوند. براي جلوگيري از عوارض احتمالي همه داروهاي بدون نسخه و تجويزي و گياهي كه مصرف ميكنيد را به اطلاع پزشك خود برسانيد. مثلا آسپيرين فرايند انعقاد خون را كند ميكند، جينكو بيلوبا و جينسنگ نيز بر انعقاد تاثير ميگذارند. بسياري از افراد ترجيح ميدهند براي دندان كشيدن، آرام بخش مصرف كنند. گزينه هاي آرام بخش دندانپزشكي عبارتند از اكسيد نيتروس (گاز خنده آور)، آرام بخش خوراكي (مانند قرص واليوم) يا آرام بخش درون وريدي كه داخل رگها تزريق ميشود. اگر اكسيد نيتروس را انتخاب كنيد، ميتوانيد خودتان تا خانه رانندگي كنيد اما اگر هر يك از دو گزينه ديگر آرام بخش را مصرف كنيد بايد فرد ديگري شما را از دندانپزشكي تا منزل برساند (نميتوانيد رانندگي كنيد). هنگام كشيدن دندان چه انتظاري بايد داشته باشيم؟ وقتي به مطب ميرويد، دندانپزشك دنداني را كه ميخواهد بكشد، و نيز استخوان فك و لثه اطراف آن را بي حس ميكند. معمولا بي حسي موضعي مانند ليدوكائين يا نووكائين براي رفع ناراحتي، تزريق ميشود. دندان كشيدن ساده: دندانپزشك، دندان را با انبرك مخصوصي به نام فورسپس دندانپزشكي گرفته و آن را به عقب و جلو ميراند تا شل شده و از جاي خود خارج شود. گاهي اوقات ابزار برش جراحي به نام لاگزاتور luxator كه بين دندان و لثه خوب جاي ميگيرد، براي كمك به شل شدن دندان استفاده ميشود. دندانپزشك از ابزاري به نام الواتور (elevator) نيز ممكن است استفاده كند. الواتور ابزاري شبيه به پيچ گوشتي كوچك است. معمولا دندانپزشك ابتدا از الواتور براي اهرم بين دندان و استخوان پيرامون استفاده ميكند. الواتور بر دندان فشار وارد ميكند و كمك ميكند حفره دندان باز شده و رباط آن جدا شود.

دندان كشيدن به روش جراحي: اين عملها معمولا كمي پيچيده تر هستند بنابراين دندانپزشك شما پيش از بي حس كردن دندان، به شما آرام بخش ميدهد سپس از يك دريل دندانپزشكي استفاده ميكند و با الواتور يا فورسپس، فشار بر دندان وارد ميكند و دندان را خارج ميكند. در برخي موارد ممكن است تلاش بيشتري لازم باشد. براي مثال لثه و يا بافت استخوان ممكن است دندان را پوشانده و يا احاطه كرده باشد به صورتي كه مشاهده و يا دسترسي به آن را براي دندانپزشك دشوار ميسازد. گاهي اوقات دندان به قدري محكم به حفره (socket ) متصل است كه دندانپزشك بايد دندان را به قطعات كوچكتر خرد كند تا هر بخش را جدا جدا بردارد.
ممكن است پس از جراحي لازم باشد دندانپزشك بخيه بزند يا استخوان را به روش طبيعي يا سنتزي در محل دندان اضافه كند. برخي از كوكها جذبي هستند و خود تجزيه و جذب ميشوند و برخي ديگر را بايد دندانپزشك بكشد (معمولا يك هفته پس از كشيدن دندان).
دندان كشيدن به شيوه مدرن
اگر چه ابزارهاي ايجاد برش در جراحي مانند اسكالپل و دريل دندانپزشكي هنوز در كشيدن دندان به روش جراحي مورد استفاده قرار ميگيرند، اما استفاده از ليزر و الكتروسرجري (جراحي برقي) در چنين عملهاي رو به افزايش است.
در ليزر از پرتوهاي پر انرژي نور براي برش استفاده ميشود در حالي كه الكتروسرجري از گرماي كنترل شده استفاده ميكند. فوايد جراحي ليزر و الكتروسرجري به عنوان ابزارهاي كمكي براي كشيدن دندان در مقايسه با روشهاي سنتي دريل و اسكالپل عبارت است از دقت بالاتر، احتمال كمتر آسيب به ساختارهاي مجاور، خونريزي و ناراحتي كمتر و كوتاه شدن زمان بهبودي. اگر چه معايب استفاده از اين روشها شامل هزينه بالا، بوي سوختن گوشت در طول عمل و عدم توانايي استفاده از آنها در خارج كردن دندان به صورت مستقيم است.
مراقبتهاي لازم پس از كشيدن دندان
از آنجايي كه خونريزي پس از كشيدن دندان طبيعي است، دندانپزشك گاز استريل به شما ميدهد كه بايد حدود 45 دقيقه در دهان در ناحيه خونريزي گذاشته و به آن فشار وارد كنيد و بگذاريد خون منعقد شود. مقداري تورم و ناراحتي پس از كشيدن دندان طبيعي است.
كمپرس سرد يا يخ ميتواند به كاهش تورم كمك كند. اگر پس از از ميان رفتن تورم، فك تان درد دارد و سفت شده ، از كمپرس گرم استفاده كنيد. هنگام خواب به حالتي قرار بگيريد كه صورتتان رو به بالا باشد تا فشار بر فك كاهش يابد. به كمك بالش اضافي سرتان را در ارتفاع بالاتري قرار دهيد تا در وضعيت راحت تري قرار بگيريد. به علاوه دندانپزشك ممكن است به شما توصيه كند از مسكنهاي بدون نسخه مانند ايبو پروفن به مدت چند روز استفاده كنيد. در كشيدن دندان به روش جراحي معمولا درد بيشتري پس از عمل ايجاد ميشود و دندانپزشك ممكن است داروهاي مسكن برايتان تجويز كند.
توصيه هاي ديگر پس از كشيدن دندان:
دهان خود را تا بيست و چهار ساعت پس از كشيدن دندان، شستشو ندهيد.
تا دو روز پس از كشيدن دندان رژيم غذايي مايعات يا نرم مثل پوره سيب زميني، بستني و شير مصرف كنيد. به تدريج غذاهاي جويدني ديگر را ميتوانيد مصرف كنيد. در اوايل كار براي جويدن ، غذا را به سمت دورتر از محل دندانِ كشيده شده هدايت كنيد و بجويد.
دندانهاي ديگر را طبق معمول نخ بكشيد و مسواك بزنيد اما به دندان و لثه كنار حفره دندان كشيده شده كاري نداشته باشيد.
پس از بيست و چهار ساعت اول حداقل تا پنج روز با ملايمت حفره دندان را با محلول آب نمك گرم بشوييد (نصف قاشق چاي خوري نمك در يك فنجان آب حل كنيد) . اين كار را پس از هر بار صرف غذا و پيش از خواب انجام دهيد.
كارهايي كه نبايد پس از كشيدن دندان انجام دهيد
علاوه بر مراقبتهاي خانگي كه به آنها اشاره شد، مراقبتهاي پس از كشيدن دندان شامل اجتناب از برخي غذاها و فعاليتها نيز ميشود:
از هر كاري كه خونِ لخته شده در محل دندانِ كشيده شده را از جاي خود جدا كند و التيام را به تاخير بيندازد يا از آن جلوگيري كند، اجتناب كنيد.
سيگار نكشيد، دهانتان را با شدت نشوييد، با شدت آب دهانتان را بيرون نيندازيد ، فعاليتهاي شديد انجام ندهيد يا و حداقل تا دو روز پس از كشيدن دندان، آب را با ني بنوشيد.
از غذاها و نوشيدنيهاي داغ، غذاهايي كه ترد هستند يا حاوي ذرات غلات و دانه مي باشند و نوشيدنيهاي گاز دار به مدت دو تا سه روز پرهيز كنيد.
لثه هاي خود را مسواك نزنيد و از دهان شويه بدون نسخه استفاده نكنيد (ميتوانيد از شوينده آب نمك خانگي استفاده كنيد).
عوارض احتمالي كشيدن دندان
چندين عارضه احتمالي كه ممكن است در نتيجه كشيدن دندان اتفاق بيفتد عبارت است از:
وارد آمدن آسيب تصادفي به دندان مجاور
كشيدن ناقص دندان به صورتي كه ريشه دندان در فك باقي مانده است. دندانپزشك شما معمولا ريشه دندان را ميكشد تا از عفونت جلوگيري كند اما گاهي اوقات بر جاي گذاشتن رأس كوچك ريشه، خطر كمتري دارد.
مشكلات مربوط به رديفي دندانها و توانايي جويدن يا عملكرد مفصل فك. رديف نبودن دندانها ممكن است موجب درد، دندان قروچه و ترك خوردن يا ساييده شدن دندان شود. به علاوه رديف نبودن دندانها موجب گير كردن ذرات غذا در فضاي بين دندانها شده و تميز نگه داشتن آنها سخت تر ميشود بنابراين خطر پوسيدگي دندان و بيماري لثه افزايش مي يابد.
شكستگي فك (اغلب در افراد سالمندي كه پوكي استخوان فك دارند اتفاق مي افتد) به واسطه وارد آمدن فشار بر فك در حين كشيدن دندان.
اگر يكي از دندانهاي بالايي كشيده شود، سوراخي ممكن است در يكي از نواحي سينوس تشكيل شود. معمولا اين حالت خود به سرعت بهبود مي يابد اما اگر چنين نشود ممكن است لازم باشد دوباره به دندانپزشك مراجعه كنيد.
عفونت اگر چه نادر است اما گهگاهي اتفاق مي افتد. دندانپزشك اگر متوجه شود خطر عفونت در شما وجود دارد، ممكن است پيش و پس از كشيدن دندان آنتي بيوتيك برايتان تجويز كند.
آسيب به عصب اگر چه عمدتا يكي از مشكلات همراه با كشيدن دندان عقل پاييني به شمار مي آيد اما در كشيدن هر دنداني اگر عصب نزديك به محل كشيدن دندان باشد ميتواند اتفاق بيفتد. معمولا اين اتفاق به واسطه آسيب ناشي از دريل جراحي روي ميدهد. آسيب به عصب نادر بوده و معمولا موقتي است.
بيوفسفوناتها داروهايي هستند كه براي پيشگيري يا درمان پوكي استخوان، مالتيپل ميلوما (multiple myeloma) ، سرطان استخوان و متاستاز استخوان در سرطانهاي ديگر استفاده ميشوند و ممكن است بيماراني را كه فرايند كشيدن دندان را پشت سر گذاشته اند، در خطر نكروز استخوان فك قرار دهد (فاسد شدن استخوانهاي فك). تصور ميشود بيوفسفوناتها به دندان و استخوان حمله ميكنند و ميتوانند سلولهايي كه استخوان را تجزيه و خراب ميكنند را مهار كنند. اگر داروهاي پوكي استخوان مانند فوزاماكس مصرف ميكنيد تا حد ممكن اگر ميتوانيد از كشيدن دندان خودداري كنيد.
اگر دنداني در فك مقابل وجود نداشته باشد، حفره دندانِ كشيده به مرور زمان جا به جا ميشود و احتمالا ريشه نمايان شده و به تغييرات دما حساس ميشود. به ويژه زماني كه چند دندان كشيده شده باشند، مشكل بلند مدت محتمل ديگر نازك شدن استخوان فك است كه در نتيجه اين اتفاق، آسانتر ميشكند.
كشيدن دندان به ويژه دندان جلويي ممكن است تاثير منفي بر ظاهر فرد بگذارد.
دندانپزشك معمولا توصيه ميكند هر دنداني را كه ميكشيد، جايگزين كنيد (به جز دندانهاي عقل) تا از عوارض احتمالي بعدي مانند جا به جايي دندان، كاهش استخوان و پسروي لثه جلوگيري شود. ايمپلنت دندان جايگزين ايده آلي براي دندان است. دندان مصنوعي و ريج دنداني نيز گزينه هاي ديگر هستند.
حفره خشك
حفره خشك يك عارضه متداول پس از كشيدن دندان است و زماني اتفاق مي افتد كه در حفره لخته خون نتواند تشكيل شود يا لخته اي كه تشكيل شده، كنده شود. اين اتفاق موجب ميشود استخوان پشتيبان و عصبها در معرض هوا و غذا قرار بگيرند. اغلب حفره خشك كاملا دردناك است و دو تا پنج روز پس از كشيدن دندان اتفاق مي افتد و ميتواند بوي بد يا طعم بد دهان را ايجاد كند.
حفره خشك در اكثر مواقع در دندان كشيدن دشوار يا آسيب زا مثل كشيدن دندان عقل پايين اتفاق مي افتد و بيشتر در افراد بالاي سي سال، افراد سيگاري و افرادي كه بهداشت دهاني مناسب ندارند و زنان (به ويژه زناني كه داروهاي خوراكي ضد بارداري مصرف ميكنند) مشاهده ميشود. كارشناسان توصيه ميكنند اگر مورد اضطراري وجود ندارد، زناني كه داروي ضد بارداري خوراكي مصرف ميكنند، برنامه دندان كشيدنشان را در هفته آخر سيكل قاعدگي كه ميزان استروژن در بدن پايين تر است، تنظيم كنند.
در بيشتر موارد اگر دچار حفره خشك شويد، دندانپزشك پانسمان دارويي بر روي حفره ميگذارد تا درد را آرام كرده و بهبودي را تسريع نمايد. اين پانسمان هر 24 ساعت بايد عوض شود تا زماني كه علائم خشكي حفره كاهش يابد (حدود 5 تا 7 روز).

https://www.drsadreddini.ir/