[اروس]

تعویض مفصل زانو
هدف از تعویض مفصل زانو درمان ساییدگی غضروف مفصل است که معمولا آرتروز (Arthritis)، یا همان التهاب مزمن مفصل زانو را در پی دارد. هنگامی که شخصی دچار آرتروز یا ساییدگی غضروف می شود حرکت وی به شدت محدود شده و دامنه حرکتش کوچک می شود. بطوری که بیمار نمی تواند زانوی خود را بطور طبیعی حرکت دهد. در این هنگام بیمار مجبور به تعویض مفصل زانو خواهد شد.

تعویض-مفصل-زانو

با گذشت زمان و پیری، طول عمر مفصل ها کاهش می یابد و شخص دچار پوکی استخوان می شود، رفته رفته مجرای فضای مفصلی سالم تنگ شده و استخوان مفصل ظاهر می شود. با مرور زمان درد های زیادی متوجه بیمار می شود که باعث سختی آرتروسکوپی و محدود شدن دامنه فعالیت بیمار می شود، لذا شخص نمی تواند به شکل طبیبعی به راه رفتن خود ادامه دهد.

این عمل برای بیمارانی پیشنهاد می شود که وضعیت زانوی آن ها با فیزیوتراپی (فیزیک درمانی)، تمرینات و ورزش های مخصوص و استفاده از آنتی بیوتیک بهبود نیابد. و این حالت بیمار تاثیر منفی بر حالت بیمار دارد و فعالیت وی را به شدت محدود نموده است.

پزشک ارتوپد در وهله اول سعی دارد تا مفصل بیمار را حفظ کند اما در صورتی که آسیب های وارد به مفصل بسیار زیاد و غیر قابل ترمیم باشد، پزشک ارتوپد مجبور به تعویض مفصل زانو خواهد شد.

جایگزین هایی برای عمل تعویض زانو وجود دارد که عبارتند است: آرتروسکوپی واستئوتومی که هر کدام بنا به وضعیت بیمار از طرف پزشک انتخاب می شوند.

آسیب های زانو
یکی از مهم ترین عوارضی که بیماران با آن مواجه می شوند آسیب زانو است . باید بدانیم که در آسیب های زانو چه عناصری ممکن است صدمه ببیند ؟ مهم ترین عناصری که در زانو وجود دارد:

رباط های زانو
مینیسک زانو
غضروف زانو
همه این عناصر در اثر ضربه می توانند دچار آسیب شوند . در زانو چهار رباط اصلی وجود دارد :

رباط داخلی
رباطی که در قسمت خارجی زانو قرار دارد .
دو رباط صلیبی که در وسط زانو می باشند و یکی در جلو و یکی در عقب زانو قرار دارد .
یک مینیسک در سمت داخل و دیگری در سمت خارج قرار دارد .
همه این عناصر می توانند آسیب ببینند و درمان بر اساس اینکه کدام ناحیه دچار آسیب شده اند انجام می شود .

ماندگاری مفصل مصنوعی بعد از پروتز زانو

افرادی که تحت عمل تعویض مفصل زانو قرار گرفته اند همیشه این سوال را از دکتر مرتضوی متخصص ارتوپدی می پرسند که چه کار کنیم تا عمر مفصل مصنوعی بیشتر شود ؟ توصیه ای که دکتر برای این بیماران دارند که به شرح ذیل می باشد :

روزانه حداقل یک ساعت پیاده روی داشته باشند که زمان های آن می تواند به صورت منقطع یا پیوسته باشد . سه بار در روز که هر بار به مدت 15 تا 20دقیقه باشد .
بیماران از اقداماتی مانند دو زانو یا چهار زانو نشستن و استفاده از توالت ایرانی اجتناب کنند. زیرا این اقدامات باعث کاهش عمر مفصل مصنوعی زانو می شود .
آمادگی های قبل از انجام عمل تعویض مفصل زانو
قبل از انجام عمل تعویض مفصل زانو بیمار جهت انجام برخی آزمایش ها آمادگی لازم را پیدا می کند. انجام این آزمایشات بسته به سن بیمار و سابقه ابتلای وی به سایر به بیمارها است. می توان گفت اغلب بیمارانی که عمل تعویض مفصل زانو انجام می دهند نسبتاً پیر و مسن هستند که نیازمند انجام یک سری آزمایش هستند مثل آزمایش شمارش گلبول خون، لختگی خون، آزمایش ادرار، وظایف کلیه وکبد، اکو و نوار الکتروکاردیوگرام اشعه ایکس سینه برای آقایان بالای 55 سال و زنان بالای 60 سال انجام می گیرد.

پزشک ارتوپد بیمار را معاینه می کند ممکن است در برخی مواقع فقط اشعه ایکس کافی باشد و وضعیت بیمار را کاملا نشان دهد. اما معمولا پزشک ارتوپد نیاز به سی تی اسکن زانو و ام آر آی نیز دارد.

عمل تعویض مفصل زانو با استفاده از بیهوشی جنرال یا بیهوشی اسپاینال (کمر به پایین)، انجام می شود. بیمار باید قبل از انجام عمل تعویض مفصل پزشک خود را در جریان داروهای مصرفی قرار داده و چند روز قبل از انجام عمل جراحی آن ها را قطع نماید. همچنین بیمار باید حداقل 8 ساعت قبل از انجام عمل جراحی ناشتا باشد.

تعویض-مفصل-زانو
تعویض-مفصل-زانو

روند عمل جراحی تعویض مفصل زانو
بعد از انجام آزمایش های مخصوص و آمادگی لازم برای عمل بیمار بیهوش شده و وارد اتاق عمل می شود. برشی به طول 8 الی 12 سانتی متر در قسمت جلویی زانو ایجاد می شود، تا فضای میان فصل زانو قابل دسترسی باشد. پزشک ارتوپد بافت های غضروفی و استخوانی اضافی که بر فضای مفصل تاثیر منفی گذاشته را خارج می نماید.

سپس سطح مفصل کاملا صاف و صیقلی می شود و فضای مناسب جهت قرار گیری مفصل و پروتز پلاستیکی یا آلیاژی ایجاد می شود. مفصل مصنوعی یا همان پروتز به استخوان ران و ساق به وسیله یک ماده کشسانی به نام cement یا ماده دیگر، چسبیده می شود. سپس پروتز به عضلات زانو و تاندون های مفصل متصل شده تا حرکت زانو تا بیشترین حد ممکن شبیه حرکت زانوی طبیعی شود. معمولا پروتز زانو مقاومت بسیار بالایی دارد تا وزن ناشی از اجسام سنگین را تحمل کند. در نهایت پروتز با ماده ای انعطاف پذیر پوشیده می شود.

ممکن است 24 ساعت تا یک هفته پس از انجام عمل جراحی خونریزی یا لخته های خون زیر پوست ظاهر شود که این کاملا طبیعی است. در حالت های بسیار نادری خونریزی ممکن است چند هفته تا یک ماه بطول انجامد.

بعد از انجام عمل تعویض زانو بیمار نیاز به ساکشن جهت مکش خون اضافی دارد.

همچنین ممکن است کبودی هایی زیر پوست ایجاد شود که دوران بهبودی آن های بسته به شرایط جسمی بیمار و عوامل ژنتیکی دارد.

درمان پس از انجام عمل جراحی تعویض مفصل زانو
معمولا بیمار چند روز (3 الی 5 روز) بنا به وضعیت جسمانی وی در بیمارستان بستری می شود.
در صورت احساس درد بیمار می تواند از قرص مسکن جهت کاهش درد استفاده کند.
تذکر می دهیم که مصرف قرص مسکن از بین برنده همه ناراحتی های بیمار پس از عمل نیست، برخی از عوارض مثل عصبانیت و مور مور شدن، بی حسی، تب، ترشحات خون و خونابه از زخم بسیار طبیبعی است که خوردن قرص مسکن هیچ تاثیری بر آن ندارد، لذا در مصرف قرص مسکن زیاده روی نفرمایید.
بسیاری از بیماران بهبودی قابل چشمگیری در روز دوم خواهند داشت. اما به جرات می توان گفت چند هفته تا یک ماه پس از عمل درد زانو به طور کلی از بین می رود و بیمار دیگر هیچ گونه دردی را احساس نمی نماید.
پس از یک یا دو هفته پس از انجام عمل جراحی بیمار می تواند روی پاهای خود بایستد یعنی می تواند وزن خود را روی پاهایش بیندازد. البته بیمار حتما باید در مراحل اولیه از ابزار های کمکی مثل واکر یا عصا و… استفاده نماید. همچنین بیمار باید در روزهای نخست از انجام حرکت های ناگهانی و حرکت هایی که فشار زیادی بر زانو وارد می کند خودداری نماید.
تعویض-مفصل-زانو
تعویض-مفصل-زانو

پس از درمان تعویض مفصل زانو
بنا به تحقیقات و بررسی های انجام شده بیش از 90 در صد از افراد که عمل تعویض مفصل زانو انجام می دهند، پس از مدتی بهبودی می یابند و درد و فشار وارد بر زانو آنها بسیار کاسته خواهد شد. معمولا اشخاص پس از مدتی قادر به انجام فعالیت های روزمره بدون هیچ گونه سختی و مشکل خواهد بود. حتی آنان قادر به انجام فعالیت هایی هستند که قبلاً به دلیل درد زانو توانایی انجام آن را نداشته اند.

درمان نکردن و اهمال داشتن درد زانو می تواند عواقب وخیمی به دنبال داشته باشد. زیرا در این حالت استخوان زانو ساییده شده و دچار آرتروز می شوند. در صورت درمان نکردن وضعیت زانو تاندون ها و غضروف ها آسیب دیده و باعث نارسایی یا کم رسایی خون به زانو می شوند. که همین امر باعث محدود بودن دامنه فعالیت شخص و کم تحرکی بیمار می شود.

درصد موفقیت جراحی تعویض مفصل زانو
طول عمر مفصل زانو 10 سال است اما 85 درصد از افرادی که تعویض زانو انجام داده اند 20 سال برایشان دوام داشته است. اغلب افرادی که این جراحی مفصل زانو را انجام می دهند میانگین سنشان بین 50 تا80 سال است که 60درصد آن ها خانم ها می باشند.درصد موفقیت این عمل خیلی بالا است ومی توانند به فعالیت های روزمره خود ادامه دهند در صورتی که دکتر برای آن ها محدودیتی تجویز نکرده باشد.

کاندیدای مناسب برای این جراحی کدامند؟
زمانی که فرد خودش کاندید این عمل شده باشد.
زمانی که با داروها و قرص های مسکن درد بیمار، التیام نیافته باشد.
کاهش دامنه حرکت مفصل زانو یا خشک شدن زانو وعدم تحرک
عمل زانو به سن فرد، حالت مفصل زانو وسی تی اسکن های بیماربستگی دارد.
اقدامات قبل از تعویض مفصل زانو
بیمارانی که می خواهند عمل تعویض مفصل زانو انجام دهند باید قبل از جراحی از سلامت دهان و دندان خود مطمئن شوند . وجود هر گونه عفونت در دهان یا دندان چه مخفی و چه آشکار می تواند این عمل را به خطر بیاندازد . زیرا عفونت از طریق دهان وارد جریان خون شود و می تواند حرکت کرده و به مفصل تعویض شده برسد و آن را آلوده کند . بنابراین همه افرادی که قصد جراحی تعویض مفصل دارند باید قبل از عمل به دندانپزشک مراجعه کنند تا از سلامت دهان و دندان مطمئن شوند.

نتایج جراحی تعویض مفصل زانو
در صورتی که مفصل زانو به طور کامل تخریب شود نیاز به این جراحی می باشد . تعویض مفصل زانو به این معناست که در طی عمل جراحی قسمتهای تخریب شده غضروف در انتهای بالایی ساق و انتهای پایینی استخوان ران برداشته می شود و این دو قسمت با فلز جایگزین می شود و بین این دو قسمت قطعه ای از جنس پلاستیک قرار می گیرد که نقش غضروف مفصلی را دارد . با این کار دو اتفاق می افتد :

درد بیمار از بین می رود .
کجی یا تغییر شکلی که به دنبال آرتروز اتفاق افتاده است از بین خواهد رفت که منجر به بهبود عملکرد فرد خواهد شد .
عواملی موثر بر جراحی مفصل زانو
برای انجام این عمل بیمار به دستگاه قلب وریه احتیاج دارد. تا بدن بیمار بیهوشی ناشی از عمل وازدست دادن 1000 تا1500 میلی گرم خون را تحمل کند.
بعد از عمل بیمار با همراهی فرد دیگری باید توانایی راه رفتن را داشته باشد.
رژیم غذایی مناسب ومصرف غذای سالم
در این عمل به کادر پزشکی مجرب و خبره نیازمند است تا این کادرتوانایی انتخاب بهترین مفصل رابرگزیندند.
کادر مجرب بیهوشی و پرستاری که بعد از عمل قادر به تسکین درد مفصل زانو را التیام بخشند.
کادر توانبخشی متخصص که شامل متخصص فیزیوتراپی برای توانبخشی مناسب وضعیت مریض باشد.
در جراحی تعویض مفصل زانو چه اتفاقی می افتد؟
قسمت بیرونی معمولا طولی (8 تا 10 اینچ) است. جراح زانو را برای جفت جدید آماده می کند تا در جایش قرار دهد.قسمت درشت را برداشته وآنجا را خالی می کند. سپس مفصل جدید را با دقت کامل درآن قسمت قرار می دهد.

قبل از اینکه بستن زخم، جراح پا را با خم شدن و دراز کردن آن را تست می کند تا مطمئن شود که مفصل جدید با بقیه زانو مناسب و منظم است.

اهمیت توانبخشی بعد از انجام عمل تعویض مفصل زانو
نتایج موفقیت آمیزعمل معمولا بستگی به کيفيت و گستردگی شدت توانبخشی پس از عمل، مدت زمان انجام تمرين و استقامت در ورزش دارد. بعلاوه بر پیروی از دستورالعمل های توصیه شده که ممکن است برنتایج عمل تاثیر بگذارد.

برنامه های پس از توانبخشی با کیفیت متفاوت با تاکید بر تقویت عضلات، افزایش محدوده حرکتی و افزایش سطح استقلال بیمار در مهارت های روزانه و تحرک آنها در نظر گرفته می شود.

برنامه های توانبخشی که فراتر از حد بیمار در بیمارستان (برنامه های خانگی یا برنامه های توانبخشی در کلینیک های سرپایی) ادامه می یابند، بازدهی وضعیت بیمار پس از 12 ماه از عمل افزایش خواهد یافت.

ممکن است بیمار برای بدست آوردن مجدد قدرت و استقلال خود کمی نا توان باشد، اما با مراجعه به یک متخصص فیزیوتراپی، بازیابی قدرت و استقلال امکان پذیر است.

تعویض-مفصل-زانو
تعویض-مفصل-زانو

چه اتفاقی در اتاق عمل رخ می دهد؟
هنگامی که بیمار عمل تعویض زانو را انجام می دهد، پزشک بیهوشی جنرال یا اسپاینال انجام می دهد. جراحی معمولا یک تا دو ساعت طول می کشد. در طی آن جراح، قسمت بالای مفصل زانو را برداشته و قسمت های آسیب دیده مفصل را از بین می برد، و معمولا این مفصل جدید را با سیمان پزشکی نصب می کند. بیمارمی تواند قبل از رفتن به بخش خود در بیمارستان، چند ساعت در اتاق ریکاوری بماند.

بعد از ریکاوری
پزشکان ممکن است یک لوله ساکشن که در اطراف زانو جمع می شود نصب کنند. همچنین ممکن است یک لوله تزریق داخل وریدی در بازوی بیمار قرار دهند تا مایعات از دست رفته بدن بیمار را جبران کند، به بیمار داروهای ضد درد و آنژیوگرافی مثانه را انجام می دهند. به احتمال زیاد، جوراب های فشرده سازی را پای بیمار می کنند تا جریان خون هموار شود. پزشکان همچنین ممکن است آنتی بیوتیک ها را برای جلوگیری از عفونت ، و همچنین داروهای ضد انسداد برای جلوگیری از لخته شدن خون تجویز کنند.

هدف از تعویض مفصل زانو درمان ساییدگی غضروف مفصل است که معمولا آرتروز (Arthritis)، یا همان التهاب مزمن مفصل زانو را در پی دارد دکتر مرتضوی.متخصص ارتوپدی و فوق تخصصزانو لگن از امریکا از روش های جدیدی برای این جراحی استفاده می کند . برای مشاوره و تعیین وقت قبلی با شماره های 22902671 – 22902673 تماس بگیرید . برای ارتباط با پزشک به اینستاگرام مراجعه کنید .
مراقبت بعد از عمل تعویض مفصل زانو
روز اول: شروع بهبودی

بیمار باید حرکت را شروع کند تا دوباره قدرت خود را به دست بیاورد و ازمشکلات دیگرجلوگیری کند. بیماردر ابتدا ممکن است سرگیجه داشته باشد. بیمارباید قادر به استفاده از یک دستگاه حرکتی مداوم غیرفعال را که به آرامی آرنج خود را تقویت کند را باشد. یک فیزیوتراپیست به بیمار کمک می کند که روی پای خود ایستاده وبه چانه بیمارفشار وارد می آورد تا خون جریان داشته باشد. بیمارمی تواند راه رفتن و قدم زدن به آرامی را امتحان کند. پزشکان ممکن است توصیه کنند تمرینات تنفسی را برای حفظ سلامتی ریه و جلوگیری از پنومونی انجام دهد.

روز دوم: ماندن دربیمارستان

تجویز داروهای مسکن جهت رفع و کاهش التهاب، فشار خون، گرفتگی سینه
دادن رژیم غذایی مناسب به بیمار
توانایی انجام حرکات و راه رفتن بدون کمک گرفتن از کسی
روز سوم: رعایت بهداشت فردی

استحمام بیمار
باز کردن پانسمان در صورت صلاح دید پزشک
عدم استفاده از پماد و کرم های موضعی
مرخص شدن از بیمارستان ومراقبت های در منزل:

باید محل عمل تمیز و خشک باشد.
توانایی راه رفتن بدون کمک کسی یا حتی عصا
طبیعی بودن کبودی یا ورمی در بیمار اما اگر قرمز شود باید به پزشک معالج خود اطلاع دهد.
تلاش کردن در هر دو ساعت برای راه رفتن بدون کمک کسی یا چیزی
بیمار بعد ازگذرچند هفته قادر است که فعالیت های روزانه خود را آغاز کند.
توانایی شنا کردن یا دوچرخه سواری بیمار بعد از 3 تا 6 هفته
اجتناب از ورزش کردن های خشن بمدت 4 هفته
مصرف داروهای مسکن تا یک ماه بعد از جراحی مفصل زانو
توانایی رانندگی کردن بعد از دوماه از عمل
بیماربعد از دوماه قادر به انجام کارهای خارج از منزل است.
بیمار باید به توصیه های پزشک معالج خود گوش دهد.
ابتدا بیماربا مراجعه هفتگی یکبار تا سال را انجام دهد.
مزایا و معایب تعویض مفصل زانو
یکی از مهمترین عوارض تعویض مفصل زانو عفونت می باشد . برای پیشگیری از این عفونت باید اقدامات لازم قبل از عمل انجام شود. یکی از این موارد اطمینان از عدم وجود عفونت در دهان و دندان است . از دیگر مواردی که باعث عفونت می شود کشیدن سیگار می باشد . سیگار ریسک ایجاد عفونت را افزایش می دهد . بنابراین این افراد باید 6 هفته پیش از جراحی و 6 هفته بعد از جراحی سیگار را ترک کنند . افرادی که بیماری دیابت دارند باید قند خونشان کنترل شود. هموگلوبین A1C باید 7 یا 7.5 باشد و قند خون این افراد چه قبل و چه بعد از جراحی بالاتر از 200 نباشد .
منبع : http://dr-mortazavi.ir