[@Raha@]

اینویزیلاین اصلا براکت ندارد و به معنی ردیف کردن نامریی دندان است.

براکت‌ها همان نگین‌های فلزی روی دندان‌های شما حین ارتودنسی هستند. براکت‌ها در واقع وسیله انتقال نیروی ارتودنسی به دندان هستند که شکل‌ها و انواع مختلفی داشته و کاربردهای متفاوتی دارند. اگر از نظر جنس بخواهیم آنها را تقسیم‌بندی کنیم، براکت‌ها به دو نوع کلی (فلزی و هم‌رنگ دندان) تقسیم می‌شوند. براکت‌های فلزی دارای سیستم‌های مختلفی هستند که بر اساس هدف درمانی خاص می‌توان از آنها استفاده کرد. گرچه کارکردن با برخی از این براکت‌ها برای ارتودنتیست راحت‌تر است اما برخی دیگر نیاز به کاربردهای کلینیکی بیشتری دارند و زمان بیشتری از ارتودنتیست می‌‌گیرند. براکت‌هایی که امروزه بیشتر استفاده می‌شوند، براکت‌هایی هستند که کاربرد آنها برای ارتودنتیست راحت‌تر شده است. اگر بخواهیم آنها را تشبیه کنیم، براکت‌های قدیمی‌تر مانند ماشین‌های قدیمی دنده‌ای بوده اما براکت‌های جدید‌تر مانند اتومبیل‌های اتومات عمل می‌کنند. براکت‌های رنگ دندان هم همانند انواع فلزی یک مدل قدیمی و مدل جدید دارند، یعنی همانند ماشین اتومات عمل می‌کنند. غیر از این کاربرد، نحوه وصل‌های سیم‌های ارتودنسی هم مختلف است. بعضی از آنها با روکش‌های رنگی، سیم به آنها وصل می‌شود اما بعضی دیگر سیستمی در خود دارند که به اصطلاح خود وصل‌شونده هستند. براکت‌های هم‌رنگ دندان، خود به سه نوع تقسیم می‌شوند: براکت‌های پلاستیکی، کامپوزیتی و سرامیکی. براکت‌های سرامیکی گران‌تر بوده و هزینه بیشتری دارد اما مزیت این براکت‌ها این است که چون رنگ دندان هستند کمتر دیده می‌شوند. براکت‌های رنگ دندان برای زیبایی کاربرد بیشتری دارند.

شجره‌نامه براکت

وقتی تمایل افراد برای انجام ارتودنسی از سنین کودکی به بزرگسالی ادامه پیدا کرد، استفاده از این وسایل بیشتر رایج شد. به دلیل نصب این براکت‌ها، سیم‌های آنها و طول درمان، بزرگ‌تر‌ها و بالغان برای رفع مشکل و درمان ارتودنسی مراجعه نمی‌‌کردند ولی با پیشرفت‌های حاصله و توجه جامعه به امر زیبایی دندان و مرتب بودن آنها به موضوع ارزش بیشتری داده شد، بنابراین مراجعه برای ارتودنسی از سنین پایین به بزرگسالی رسید و تعداد مراجعه بیشتر شد. همچنین با خود نیاز‌های دیگری آورد و باعث شد که به سمتی برویم که ارتودنسی و براکت‌ها دیده نشود. این سبب ابداع براکت‌های رنگ دندان شد.

خوبی‌ها و بدی‌های براکت‌ها

براکت‌های پلاستیکی و کامپوزیتی خیلی راحت تغییر شکل می‌دهند اما وقتی لازم است اینها محکم باشند و تغییر شکل ندهند، باید فکر دیگری کرد. براکت‌های کامپوزیتی به راحتی تغییر شکل می‌دهند. این عیب در مقابل انواع سرامیکی مطرح می‌شود. از طرفی بعد از مدتی این براکت‌ها رنگ می‌گیرند، در حالی که براکت‌های سرامیکی رنگ نمی‌‌گیرند. ولی عیبی که براکت‌های سرامیکی نسبت به دو نوع دیگر دارد، گران بودن آنها است. از طرفی چون سرامیک حالت شکنندگی دارد، نمی‌‌تواند برخی نیروها را تحمل کند و خرد می‌شود. اما وقتی نیروی زیادی به براکت‌های کامپوزیتی و پلاستیکی وارد می‌شود، تغییر شکل می‌دهند و خرد نمی‌‌شوند. عیب دیگر در حرکات و جابه‌جایی است. در نقاط بسیار ریز بحث اصطکاک مطرح می‌شود. اصطکاک سیم‌ها با سرامیک هم نسبت به حالت‌های دیگر بیشتر است. برای کاهش این اصطکاک، در شیارهای موجود در براکت لایه فلزی عبور داده می‌شود که از این اصطکاک جلوگیری شود ولی برای رفع خاصیت شکنندگی آن هنوز اقدامی انجام نشده است.

فلزی یا سرامیکی؟ مساله این است!

بهترین نوع براکت دندانی، سرامیکی است. براکت‌های فلزی نسب به نوع بی‌رنگ و سرامیکی درشت‌تر و ضخیم‌تر و حجیم‌تر هستند. اما براکت‌های فلزی خیلی راحت نیرو را تحمل می‌کنند و این به دلیل خاصیت فلزی بودن و چکش‌خواری آنها است.اما سرامیکی‌ها قدرت تحمل زیادی نداشته و می‌شکنند. هزینه‌های سرامیکی هم نسبت به فلزی بیشتر است. از طرفی براکت‌های فلزی دیده می‌شوند اما براکت‌های سرامیکی کمتر دیده می‌‌شوند و از نظر زیبایی بهترند، مخصوصا اگر روکش‌های بدون رنگ برای نصب‌شان استفاده شود. روکش‌هایی که روی دندان می‌افتد چند روزی پس از قرار دادن آنها و به دلیل مواد غذایی زرد رنگ می‌شود ولی در هر صورت براکت‌های سرامیکی دید کمتری دارند.

در انتخاب براکت‌ها دقت کنید

نکته‌ای که باید توجه شود این است که براکت‌های سرامیکی از جنس مینای دندان سخت است و در تماس با مینای دندان آن چیزی که از بین می‌رود یا ساییده می‌شود براکت سرامیکی نیست و مینای دندان است. ولی فلزات نسبت به مینای دندان سختی کمتری دارند. در تماس فلز با مینای دندان این براکت است که از بین می‌رود. وقتی دندان‌ها روی هم قرار می‌گیرند معمولا دندان‌های بالا روی فک پایین را می‌پوشانند. به این ترتیب دندان‌های بالا در تماس با براکت‌های دندان‌های پایین قرار می‌گیرند. حالا اگر براکت‌های فک پایین از نوع سرامیکی باشند دندان‌های فک بالا آسیب می‌بینند، یعنی دندانی که با براکت در تماس قرار گیرد، ممکن است تحت اصطکاک کمی آسیب ببیند. اگر مراجع ما خیلی اصرار نداشته باشد توصیه می‌کنیم که براکت سرامیکی برای دندان پایین استفاده نکند ولی اگر این براکت را انتخاب کرد باید از این نکته آگاهی داشته باشد، پس اگر قرار است از براکت برای دندان پایین استفاده شود، بهتر است که از براکت سرامیکی نباشد و از نوع کامپوزیت استفاده شود.

ارتودنسی نامرئی

اینویزیلاین اصلا براکت ندارد و به معنی ردیف کردن نامریی دندان است. این با براکت‌های رنگ دندان فرق می‌کند. براکت‌های رنگ دندان همه کارهایی که سیستم ثابت ارتودنسی می‌تواند در درمان انجام دهد و جامع ترین و کامل‌ترین درمان است،‌ انجام می‌‌دهد اما اینویزیلاین یک نوع درمان متحرک ارتودنسی است و مانند ناخن مصنوعی بی رنگ اما متصل به هم برای همه دندان‌ها استفاده می‌شود. این نوع درمان با قالب گیری از دندان‌ها و همچنین طراحی روی آنها انجام شده و سپس روی دندان سوار می‌شود و لازم است که فرد مراجعات متعدد داشته باشد. این نوع درمان براکت نیست و محدودیت‌های درمان ارتودنسی را با خود به همراه دارد. در موارد خیلی خفیف که نیاز به ارتودنسی باشد، مثلا مختصری دندان جابه‌جا شده باشد و برای جابه‌جایی هم فضا به اندازه کافی باشد و نیاز به کشیدن دندان و جراحی فک نباشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اگر لازم به کشیدن دندان باشد یا جراحی فک نیاز باشد، درمان جامعی نیست و در موارد کمی کاربرد دارد و اگر لازم باشد باید انجام شود. در عین حال چون حجم دارد و مقداری از دندان‌های بالا را می‌گیرد، معمولا در صحبت کردن اختلال ایجاد می‌کند. لازم است که موقع غذا بیرون آورده شود، چرا که جویدن را با مشکل مواجه می‌کند. فرد وقتی دندان بالا و پایین را روی هم می‌گذارد، حس می‌کند که فک باز می‌ماند و احساس خستگی در عضلات ایجاد می‌کند. برای فردی که واقعا به هیچ وجه نمی‌ توان از براکت‌ها برای او استفاده کرد و مشکل او بسیار خفیف است و نیاز به کشیدن دندان نیست، می‌توان از این روش استفاده کرد. موارد کاربرد این درمان تنها 2 درصد است.



گردآوری: گروه سلامت سیمرغ