چین و چروک جوانی!

چین و چروک بطور طبیعی در پوست سالم ایجاد می‌‌شود. حتی نوزاد نیز در نواحی مفاصل خود دچار چین و چروک می‌‌شود. با افزایش سن چین و چروک در نواحی مختلف پوست ایجاد و عمیق‌تر می‌‌شود. چین چروک نیز می‌‌تواند در اثر انقباض عضلات سطحی صورت که به غلاف‌های سطحی چسبیده‌اند مانند عضلات ناحیه اخم، پیشانی و دور چشم ایجاد شود. عوامل مختلفی در ایجاد و تشدید چین و چروک موثرند که می‌‌توان به نقش ژنتیک، سیگار، استرس و نور آفتاب و تغذیه اشاره کرد. در مورد نقش ژنتیک در بعضی نژادها چین و چروک‌ها زودتر ایجاد می‌‌شوند و فرد در سنین جوانی می‌‌تواند با چین و چروک روبرو شود.

عادات غلط و رفتارهای پر خطر نظیر استفاده مکرر از سولاریوم و سوء مصرف دخانیات و الکل بدلیل تخریب بافت‌های کلاژن ایجاد چین و چروک در سنین جوانی را تسریع می‌‌کند. یکی از علل اصلی چروک‌های پوست اشعه ماورا بنفش آفتاب که بخش مضر تابش نور آفتاب است، می‌‌باشد. در اثر مواجهه مستقیم و طولانی با آفتاب بتدریج رشته‌های کلاژن و الاستین موجود در لایه‌های عمقی پوست دچار آسیب شده و لذا پوست قوام و انعطاف پذیری خود را از دست داده و دچار چین و چروک می‌‌شود. امروزه تمایل بیشتر نوجوانان به داشتن پوست برنزه و استفاده از سولاریوم باعث شده است که پوست آنها در معرض میزان بیشتری اشعه مضر فرابنفش قرار گرفته و چین و چروک در سنین پائین‌تری ایجاد شود. از آنجائیکه چروکها اثر سوئی روی سلامتی فرد ندارند و تنها از نظر ظاهری حائز اهمیت هستند اینکه چه زمانی برای آنها به پزشک مراجعه شود به مسائل اقتصادی و روحیه فرد مرتبط است. البته اقدام برای اصلاح چین و چروک در سنین پائین‌تر راحت‌تر و موثر‌تر است و نیز پیشگیری از ایجاد آنها در سنین جوانی مهم است. جهت پیشگیری از ایجاد چروک‌های پوستی توصیه می‌‌شود که افراد از سنین کودکی از تابش مستقیم نور آفتاب پرهیز کنند. در ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر فعالیت‌های خارج از منزل را کمتر کنند و نیز از آفتاب گرفتن‌های طولانی و سولاریوم دوری کنند. عادات غلط مثل مصرف دخانیات و الکل را ترک کنند. تغدیه کافی و مصرف میوه جات و سبزیجات تازه که حاوی ویتامین‌های

C و E , A هستند در پیشگیری از چروک‌ها موثرند.

تزریق بوتاکس(شل کننده عضلات)

بعضی از چروک‌های صورت در اثر انقباض عضلات ایجاد می‌‌شوند که به اصطلاح چروکهای دینامیک گفته می‌‌شود. فرضاً در افرادی که مرتبا اخم می‌‌کنند یا در صحبت کردن از عضلات صورت بیش از اندازه استفاده می‌‌کنند به‌ تدریج دچار چروک‌هایی در ناحیه خط اخم، پیشانی و دور چشم خواهند شد که برای اصلاح آنها نیاز به آزاد کردن عضلات و بردن آنها در حالت استراحت (ریلکس) است که با تزریق موادی به نام بوتاکس در این نواحی این کار صورت می‌‌گیرد. بوتاکس یا به عبارتی توکسین بوتولونیوم یک پروتئین مشتق شده از یک باکتری به نام کلستریدیوم بوتولینوم است که به روش‌های مصنوعی تهیه و ثابت می‌‌شود. این ماده بعد از رقیق شدن در نقاط خاصی از صورت (خط اخم، پیشانی و دور چشم) تزریق می‌‌شود. بعد از گذشت ۳-۴ روز از تزریق به‌ تدریج چین و چروک‌ها در این نواحی کمتر شده و بعد از ۲ هفته حداکثر اثر آن آشکار می‌‌شود. نکته مهم در مورد بوتاکس نوع ماده تزریقی و تکنیک تزریق است. بوتاکس باید از انواع استاندارد و دارای تائیدیه سازمان غذا و دارو (FDA) باشد. اثر بوتاکس معمولا حداکثر تا ۶ ماه باقی خواهد ماند و پس از آن فرد مجددا اقدام به تزریق آن خواهد کرد. بعد از تزریقات مکرر بدلیل عادت فرد به عدم استفاده زیادی از عضله مربوطه اثر بوتاکس ماندگار‌تر خواهد بود. که در تزریق مکرر بوتاکس به هیچ وجه شلی پوست رخ نخواهد داد و برعکس تزریق مکرر آن از عمیق شدن چروک‌ها جلوگیری خواهد کرد.

روشهای باز سازی سطح

یکی از راه‌های جوانسازی و بهبود اسکارها و تغییرات سطح پوست لایه‌برداری پوست یا بازسازی سطح پوست از طریق تراش‌های ظریف و با عمق مشخص در سطح پوست است که بدنبال آن پوست وارد روند ترمیم و نوسازی شده پوست جدید صاف‌تر و دارای چین و چروک و اسکار کمتری است. این کار با روش‌های مختلفی انجام می‌‌شود که شامل روش مکانیکی، شیمیایی و لیزرهای تراش دهنده است. در روش مکانیکی توسط میکرو موتور‌های مخصوص و در شرایط استریل و بی‌حسی موضعی تراش پوستی به اصطلاح درم ابریژن انجام می‌‌شود که معمولا این اقدام در فصول غیر آفتابی پائیز و زمستان انجام شده و فرد به مدت حدود ۲ هفته نیاز به مراقبت دقیق از زخم حاصله در اثر درم ابریژن را دارد. این روش بیشتر جهت برطرف کردن و بهبود اسکارها و جوشگاه‌ها انجام می‌‌شود.
روش دوم استفاده از محلول‌های شیمیایی مخصوص به اصطلاح پیلینگ‌های شیمیایی است که با غلطت‌های مختلف و زمان‌های متفاوتی روی سطح پوست قرار داده می‌‌شوند و در بعضی موارد پس از آن شسته و یا با محلولهای دیگری خنثی می‌‌شوند. پوست در این روش با عمق‌های مختلفی لایه‌برداری می‌‌شود و پس از آن وارد مرحله ترمیم شده و پوست جدید جوان‌تر و شاداب‌تر و با چین‌وچروک کمتری خواهد بود. ازانواع پیلینگ سطحی می‌‌توان به پیلینگ‌های اسید میوه اشاره کرد که هر ۲ هفته تکرار می‌‌شود و روشی جهت جوانسازی و رفع تغییرات سطحی پوست ناشی از آفتاب و نیز بعنوان درمان کمکی آکنه است. از انواع پیلینگ عمقی نیز پیلینگ‌تری کلرو استیک ۳۳% می‌‌باشد که بخصوص جهت رفع کک و مک‌های وسیع صورت در پوست‌های روشن مناسب است. روش سوم بازسازی سطح صورت بکارگیری لیزرهای تخریبی (ablative laser) مانند لیزر اربیوم یا co2 فرکشنال است که توسط انرژی لیزر که در واقع یک نور تقویت شده است لایه‌های سطحی پوست بصورت بسیار دقیق و منظم تراشیده می‌‌شود و پوست مجددا وارد روند ترمیم شده و پوست جدیدی با قوام بهتر و چروک کمتر ایجاد می‌‌شود. معمولا درمورد لیزرهای تراش دهنده درمان به فواصل حدود یک ماه و در چند جلسه انجام می‌‌شود.

جراحی

در مواردی که افت پوست و بافت‌های زیر جلدی شدید است و در سنین بالا روش موثر جهت بهبودی چروکهای عمیق و شل شدگی پوست، کشیدن پوست توسط روش جراحی فیس لیفت(face lift) است. در روش جراحی face lift توسط متخصصین جراحی پلاستیک، پوست و چربی اضافه برداشته و عضلات و بافت زیرین سفت می‌‌شوند. نتایج بالینی ۵-۱۰ سال می‌‌ماند اما زمان بهبودی فرد بعد از جراحی طولانی بوده و تورم و کبودی هفته‌ها بعد از جراحی می‌‌ماند.

تزریق فیلرها (پرکننده‌ها)
فیلرها یا پرکننده‌ها موادی هستند که جهت حجم دادن و پرکردن نقائص و فرورفتگی‌های پوست استفاده می‌‌شوند. اولین بار یک جراح به نام نوبر بیش از ۱۰۰ سال پیش از قطعات چربی بازوی یک مجروح جنگی به عنوان یک پرکننده جهت آسیب‌های صورت وی استفاده کرد. بعد از آن انواع مختلف فیلرها بوجود آمدند. امروزه چربی اتولوگ (چربی خود فرد) بعنوان یک فیلر مناسب و دردسترس و طبیعی همچنان بکار می‌‌رود و همراه با نتایج بسیار ایده‌آل در پرکردن فرورفتگی‌های صورت مانند گونه‌ها و زیر چشم و نیز حجم دادن به صورت و جهت پوست پشت دست می‌‌باشد.
سایر پرکننده‌ها شامل کلاژن‌های گاوی، اسید هیالورونیک و کلسیم هیدروکسیل آپاتایت می‌‌باشد که در واقع آن فیلری که امروزه بطور وسیع استفاده می‌‌شود ژل‌های اسید هیالورونیک هستند که در تمامی‌‌ پستانداران ساختار شیمیایی مشابهی دارند و لذا احتمال حساسیت و آلرژی به آن بسیار نادر است. اسیدهای هیالورونیک را امروزه از تخمیر باکتری‌ها بدست آورده و با روش‌های صناعی ثابت می‌‌کنند. این ژل‌ها موقت بوده و بطور متوسط ۸ ماه باقی می‌‌مانند و لذا عوارض ژل‌های دائمی‌‌ را ندارند. از تزریق این ژل‌ها می‌‌توان جهت پرکردن شیارها و چروک‌های صورت مانند خط خنده، لب و برجسته کردن گونه‌ها استفاده کرد.

جوان‌سازی با دستگاه‌ غیر تخریبی

در روش‌های لیزر غیر تخریبی بدون آسیب لایه‌های سطحی پوست تنها با نور لیزر لایه‌های عمقی پوست گرم می‌‌شود و این فرایند تولید کلاژن جدید پوست را تحریک می‌‌کند. لذا زمانی برای بهبودی پوست نیاز نیست اما نتایج نسبت به روش تخریبی کمتر بوده و به تعداد جلسات درمانی بیشتری نیاز است. یکی از جدیدترین دستگاه‌های جوان ساز دستگاه RF فرکشنال است که توسط سوزنهای بسیار ظریف امواج رادیوفرکونسی (RF) به لایه‌های عمقی و بافت‌های زیرین پوست تخلیه شده و گرمای حاصله سبب کلاژن‌سازی و سفت شدن پوست و کمتر شدن چروک‌های سطحی و منافذ باز پوستی می‌‌شود.

دکتر سید علیرضا میراسماعیلی متخصص پوست و مو وزیبایی

زیبــاشــو دات کام